Cơ chế khoán trong doanh nghiệp là phương thức giao chỉ tiêu về doanh thu, lợi nhuận hoặc hiệu suất công việc cho các bộ phận hoặc cá nhân, kèm theo phần thưởng hoặc phạt dựa trên kết quả đạt được. Đây là cách giúp doanh nghiệp thúc đẩy động lực làm việc và tối ưu hóa hiệu suất. Dưới đây là một số cơ chế khoán phổ biến:
1. Khoán theo doanh thu hoặc doanh số
- Khoán doanh thu cá nhân: Giao chỉ tiêu doanh thu cụ thể cho từng nhân viên, thường gặp ở bộ phận bán hàng hoặc tư vấn. Nhân viên đạt hoặc vượt chỉ tiêu sẽ nhận được phần thưởng như hoa hồng, thưởng theo tỷ lệ doanh số, hoặc tiền thưởng cố định.
- Khoán doanh thu nhóm/bộ phận: Giao chỉ tiêu cho cả nhóm hoặc bộ phận và thưởng chung khi đạt mục tiêu. Cách này giúp khuyến khích làm việc nhóm và chia sẻ trách nhiệm.
2. Khoán chi phí
- Giao cho từng bộ phận như marketing, fanpage, chăm sóc khách hàng các chỉ tiêu về chi phí. Ví dụ, với nhân viên trực fanpage, họ sẽ được giao số lượng khách hàng mới đạt được trong tháng hoặc chi phí trên mỗi khách hàng mới. Đạt được hoặc vượt chỉ tiêu sẽ nhận được phần thưởng, nếu không đạt có thể bị trừ lương hoặc các khoản phạt.
3. Khoán theo chất lượng dịch vụ
- Áp dụng cho các bộ phận chăm sóc khách hàng hoặc dịch vụ hậu mãi. Chỉ tiêu có thể là mức độ hài lòng của khách hàng, tỷ lệ khách hàng quay lại, hoặc số lượng khiếu nại từ khách hàng. Khi đạt hoặc vượt chỉ tiêu này, nhân viên có thể nhận thêm thưởng.
4. Khoán theo hiệu suất công việc
- Hiệu suất bán hàng: Thường thấy ở đội sales. Có thể khoán dựa trên số lượng đơn hàng thành công, giá trị trung bình của mỗi đơn hàng hoặc tổng doanh số đạt được.
- Hiệu suất nội bộ: Áp dụng cho nhân viên thuộc các bộ phận hỗ trợ như content hoặc quản lý fanpage. Ví dụ, nếu nhân viên content viết số lượng bài chuẩn SEO hoặc các bài đăng đạt lượt tương tác tốt, họ sẽ nhận được khoản thưởng.
5. Khoán sản xuất hoặc khoán chi phí sản xuất
- Phổ biến trong ngành sản xuất, áp dụng khoán theo số lượng sản phẩm đạt tiêu chuẩn, giúp giảm thiểu chi phí, tăng năng suất và hạn chế các lỗi sản xuất.
6. Khoán theo kết quả kinh doanh
- Khoán lợi nhuận: Một số doanh nghiệp sẽ khoán chỉ tiêu lợi nhuận cho các phòng ban hoặc bộ phận, nhất là với các bộ phận có ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu và chi phí, như phòng marketing hoặc kinh doanh.
- Khoán dựa trên KPI toàn doanh nghiệp: Đặt ra các KPI chung, nếu đạt được hoặc vượt mục tiêu, toàn bộ nhân viên sẽ nhận được phần thưởng. Điều này giúp xây dựng văn hóa đoàn kết và trách nhiệm với mục tiêu chung.
7. Khoán dự án hoặc nhiệm vụ cụ thể
- Doanh nghiệp giao nhiệm vụ hoặc dự án cụ thể với các tiêu chí về thời gian, chất lượng và chi phí. Đây là phương thức linh hoạt, áp dụng cho các dự án ngắn hạn hoặc các công việc yêu cầu cao về chất lượng, như phát triển sản phẩm mới hoặc các chiến dịch marketing.
Các cơ chế khoán không chỉ giúp nhân viên có mục tiêu rõ ràng, mà còn thúc đẩy họ nâng cao hiệu suất và tinh thần làm việc. Tuy nhiên, cần cân nhắc kỹ lưỡng về chỉ tiêu và cách tính toán phần thưởng/phạt sao cho phù hợp, đảm bảo tính công bằng và tạo động lực cho nhân viên.
