Điều gì gây ra mụn trứng cá?
Mụn trứng cá hình thành do lỗ chân lông bị tắc. Các bác sĩ da liễu dựa vào nguyên nhân gây nên tình trạng bít tắc lỗ chân lông để gọi tên cho các loại mụn trứng cá mà bạn mắc phải. Có nhiều hình thái tổn thương mụn trứng cá khác nhau và tương ứng với nó là cách điều trị cũng khác nhau.
Tìm hiểu thêm: Các hình thái tổn thương của mụn trứng cá
Các nhà khoa học vẫn đang tiếp tục nghiên cứu để tìm ra căn nguyên sâu xa gây nên tình trạng của mụn trứng cá. Một câu hỏi được đặt ra là: Tại sao một số người da rất dẽ nổi mụn còn một số khác lại không? Người ta đã tìm thấy vai trò của nội tiết tố (hormone) trong căn nguyên gây nên mụn trứng cá.
Tại sao mụn trứng cá thường gặp trong độ tuổi thiếu niên?
Sự thay đổi của nội tiết tố trong độ tuổi thiếu niên có thể giải thích tại sao mụn trứng cá thường gặp ở độ tuổi này. Ở tuổi dậy thì, các hormone được gọi là androgen làm tăng kích thước của các tuyến dầu trên da. Các tuyến này bắt đầu tạo ra nhiều dầu hơn, có thể làm tắc nghẽn lỗ chân lông.
Tiền sử gia đình bị mụn trứng cá
Nếu cha mẹ hoặc người thân ruột thịt khác của bạn bị nổi mụn sâu và đau, bạn sẽ có nhiều nguy cơ phát triển loại mụn này.
Mụn trứng cá có thể gặp ở độ tuổi trước (hoặc sau) tuổi thiếu niên không?
Có. Mọi người có thể bị mụn trứng cá ở hầu hết mọi lứa tuổi.
Khoảng 20% trẻ sơ sinh bị nổi mụn mụn trứng cá gọi là mụn trứng cá sơ sinh. Mụn trứng cá sơ sinh thường xuất hiện từ tuần thứ hai đến tuần thứ tư sau khi sinh, loại mụn này tự khỏi mà không để lại sẹo. Mụn trứng cá sơ sinh không làm tăng nguy cơ phát triển mụn trứng cá nghiêm trọng sau này trong đời.
Một số trẻ bị mụn trứng cá ở trẻ sơ sinh, bắt đầu từ 3 đến 6 tháng tuổi. Mụn trứng cá ở trẻ sơ sinh có thể gây ra các nốt mụn sâu và u nang, dẫn đến sẹo mụn vĩnh viễn. May mắn thay, mụn trứng cá ở trẻ sơ sinh rất hiếm.
Mụn trứng cá cũng là một vấn đề ngày càng gia tăng đối với phụ nữ trên 25 tuổi. Hầu hết những phụ nữ này bị mụn trứng cá khi còn là thanh thiếu niên và tiếp tục nổi mụn khi trưởng thành. Một số phụ nữ này đã hết mụn trứng cá ở tuổi thiếu niên. Bây giờ nhiều năm sau, họ lại bị nổi mụn trứng cá. Khoảng 20% đến 40% phụ nữ bị mụn trứng cá lần đầu tiên khi trưởng thành.
Nicotin có thể gây ra mụn trứng cá?
Một nghiên cứu cho thấy hút thuốc có liên quan với tình trạng nổi mụn trứng cá ở phụ nữ. Trong nghiên cứu này, những người phụ nữ có mụn đầu trắng và mụn đầu đen đáng chú ý thường bao phủ một vùng rộng lớn trên khuôn mặt của họ. Một số cũng có một vài mụn nhọt.
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng nhiều phụ nữ trong nghiên cứu này hút thuốc lá. Họ cũng phát hiện ra rằng phụ nữ càng hút nhiều thuốc lá thì mụn trứng cá càng nghiêm trọng. Một số phụ nữ này đã phát triển các vết sẹo mụn trứng cá khi mụn biến mất.
Các nghiên cứu khác đã phát hiện ra rằng những người hút thuốc có nhiều khả năng bị mụn trứng cá hơn những người không hút thuốc. Phát hiện lặp lại này cho thấy rằng hút thuốc lá có thể gây ra mụn trứng cá.
Căng thẳng có thể gây ra mụn trứng cá không?
Mặc dù căng thẳng không thể gây ra mụn trứng cá, nhưng căng thẳng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng mụn trứng cá hiện có. Kết quả từ các nghiên cứu cho thấy rằng khi căng thẳng gia tăng, mức độ nghiêm trọng của mụn trứng cá sẽ tăng lên.
Thực phẩm hoặc bất cứ thứ gì khác có thể làm trầm trọng thêm tình trạng mụn không?
Đúng. Mụn trứng cá có thể trở nên tồi tệ hơn nếu bạn:
- Ngủ quá ít
- Ăn một số loại thực phẩm
- Sử dụng các sản phẩm trang điểm và chăm sóc da nhờn
- Áp dụng các sản phẩm chăm sóc tóc nhờn, chẳng hạn như pomade.
Bạn sẽ tìm hiểu thêm về cách thực phẩm có thể ảnh hưởng đến mụn trứng cá tại Chế độ ăn uống phù hợp có thể loại bỏ mụn trứng cá không?
Có phải một số người có nhiều khả năng bị mụn trứng cá?
Gần như tất cả mọi người đều bị ít nhất một vài nốt mụn trong độ tuổi thiếu niên. Không thể dự đoán ai sẽ bị mụn trứng cá nghiêm trọng hơn, nhưng bạn có nguy cơ cao hơn nếu một hoặc cả hai cha mẹ của bạn (hoặc những người họ hàng gần gũi khác) bị mụn trứng cá nghiêm trọng và để lại sẹo mụn.
Tin tốt là bạn không phải sống chung với mụn trứng cá. Ngày nay, hầu như mọi trường hợp mụn trứng cá đều có thể được điều trị hiệu quả, bạn có thể áp dụng các phương pháp tự điều trị tại nhà hoặc điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa da liễu khi bị mụn ở mức độ nặng hoặc đã áp dụng các phương pháp tự điều trị tại nhà mà không có kết quả .
Bạn sẽ tìm hiểu cách các bác sĩ da liễu điều trị mụn trứng cá tại: Mụn trứng cá: Chẩn đoán và điều trị
Tài liệu tham khảo:
- Burgos A, Burch JM. “Acne and acneiform eruptions.” In: Fitzpatrick JE, et al. Dermatology Secrets Plus (5th edition). Elsevier. China, 2016:185-6.
- Capitanio B, Sinagra JL, et al. “Underestimated clinical features of postadolescent acne.” J Am Acad Dermatol. 2010;63:782-8.
- Heymann WR. “Stress2 + Hormones2 = Acne2.” Dermatology World: Insights and Inquires.” June 5, 2019. Last accessed June 14, 2019.
- Thiboutot DM, Dréno B, et al. “Practical management of acne for clinicians: An international consensus from the Global Alliance to Improve Outcomes in Acne.” J Am Acad Dermatol 2018;78:S1-23.
- Zaenglein AL, Graber EM, et al. “Acne vulgaris and acneiform eruptions.” In: Wolff K, Goldsmith LA, et al. Fitzpatrick’s Dermatology in General Medicine (seventh edition). McGraw Hill Medical, New York, 2008:690-703.
- Zaenglein AL, Pathy AL, et al. “Guidelines of care for the management of acne vulgaris.” J Am Acad Dermatol. 2016;74:945-73.
- Zaenglein AL, Thiboutot DM. “Acne vulgaris.” In: Bolognia JL, et al. Dermatology. (fourth edition). Mosby Elsevier, China, 2018:588-92.
- Zeichner JA, Baldwin HE, et al. “Emerging issues in adult female acne.” J Clin Aesthet Dermatol. 2017; 10(1): 37-46.